SAHİH-İ BUHARİ

Bablar - Konular - Numaralar

KİTABU’L-CEMAAT VE’L-İMAME

<< 404 >>

باب: إذا طول الإمام، وكان للرجل حاجة، فخرج فصلى.

60. İmam Namaz'ı Çok Uzattığı İçin Cemaat'in Namazdan Çıkıp Tek Başına Kılması

 

حدثنا مسلم قال: حدثنا شعبة، عن عمرو، عن جابر بن عبد الله : أن معاذ بن جبل، كان يصلي مع النبي صلى الله عليه وسلم، ثم يرجع فيؤم قومه.

 

[-700-] Cabir İbn Abdullah (r.a.)'ın şöyle dediği nakledilmiştir: "Muaz İbn Cebel (r.a.), Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem ile birlikte namaz kıldıktan sonra gider ve kabilesine imamlık yapardı.

 

Tekrar: 701, 705, 711 ve 6106.

 

 

وحدثني محمد بن بشار قال: حدثنا غندر قال: حدثنا شعبة، عن عمرو قال: سمعت جابر بن عبد الله قال: كان معاذ بن جبل يصلي مع النبي صلى الله عليه وسلم، ثم يرجع فيؤم قومه، فصلى العشاء، فقرأ بالبقرة، فانصرف الرجل، فكان معاذا تناول منه، فبلغ النبي صلى الله عليه وسلم، فقال: (فتنان، فتان، فتان). ثلاث مرار، أو قال: (فاتنا، فاتنا، فاتنا) وأمره بسورتين من أوسط المفصل. قال عمرو: لا أحفظهما.

 

[-701-] Cabir İbn Abdullah (r.a.)'ın şöyle dediği nakledilmiştir: "Muaz İbn Cebel (r.a.), Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem ile birlikte namaz kıldıktan sonra gider ve kabilesine imamlık yapardı. Bir defasında yatsı namazını kıldırırken Bakara'yı okumuştu. Bunun üzerine cemaatten birisi namazdan çıkmış (ve mescidin bir köşesinde tek başına namazını kılmıştı. Galiba bu yüzden Muaz İbn Cebel o kişiyi diline dolamıştı. Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem olay kendisine intikal edince Muaz'a üç defa: Sen فتان fettansın (insanları namazdan soğutan birisin).

 

Rvii Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem'in bu sözünü şu şekilde de nakletmiştir: Sen فاتنا fatin oldun (insanları namazdan soğutan biri oldun) - demiş ve bundan böyle mufassal sûrelerin orta uzunlukta olanlarından iki sure okumasını emretmişti."

 

Bu rivayeti nakleden Amr İbn Dînâr "Bu iki surenin hangi sureler olduğunu hatırlamıyorum demiştir."

 

 

AÇIKLAMA:     Rivayette geçen "Bakara'yı okumuştu" ifadesi, "Bu sûre anlatılırken sadece Bakara demek uygun değildir, bunun yerine Bakara suresi denmelidir" diyenlere karşı bir delil teşkil eder. Dolayısıyla sûre kelimesi kullanılmadan Bakara de­mekte herhangi bir sakınca yoktur.

 

Bundan böyle mufassal sûrelerin orta uzunlukta olanlarından iki sûre oku­masını emretmişti şeklinde geçen Resulullah buyruğu Müslim­'in naklettiği İbn Uyeyne rivayetinde: "Şu ve şu sûreyi oku" şeklinde geçmekte­dir. İbn Uyeyne şöyle demiştir: "Amr İbn Dînâr'a 'Ebü'z-Zübeyr'in Câbir'den nak­lettiğine göre Resulullah, Muaz'a, Şems, Leyl ve A'lâ surelerini oku! diye emir buyurmuş, öyle mi?’ diye sorduğumda bana şu cevabı vermişti: Galiba bunun gibi bir emirdi."

 

Mufassal sûrelerle ilgili ayrıntılı açıklamalar ve farklı görüşler Kitâbu fezâili'I-Kur'on'da ele alınacaktır. Ancak burada belirtilen görüşler içinde en doğrusunun "Ku’an’ın Kâf suresinden başlayıp Nâs sûresi ile biten kısmıdır" şeklindeki görüş olduğunu belirtelim.

 

Hadislerden Çıkarılan Sonuçlar

 

1. Farz namaz kılmakta olan bir kimse nafile namaz kılan İmama uyabilir. Çünkü Muaz, Resulullah s.a.v. ile birlikte kıldığı ilk namazda farza niyet ediyordu fakat kendi kabilesine namaz kıldırırken nafile namaz kılıyordu.

 

2. Cemaatin durumu gözetilerek namazı kısa tutmak ve insanları sıkıntıya düşürecek şekilde uzatmamak müstehaptır, güzel bir davranıştır.

 

3. Kişinin yapması gereken iş veya gidermesi gereken İhtiyaç dünyevî bile olsa, namazı kısa tutmak için meşru bir mazerettir.

4. Aynı namazı bir gün içinde ikinci defa kılmakta herhangi bir sakınca yoktur.

5. Cemaat herhangi bir mazereti sebebiyle namazdan çıkabilir.

6. Eğer meşru bir mazereti ve gerekçesi varsa bir kimse cemaatle namaz kı­lanların bulunduğu bir mescitte tek başına namazını kılıp işine gücüne bakabilir.

 

7. Bir kimse hata yaptığı zaman onu tatlı bir dille uyarmak gerekir. Nitekim Resûlullah Muaz'ı uyarırken daha yumuşak bir form olan soru ifadesini kullanmıştır.

 

8. Yanlış yapan kimseleri kaldırabilecekleri tarzda uyarmak gerekir. Burada uyarıyı yapan kimse yanlışı kabul etmediğini açıkça ifade etmeli ve sözlü ikazla yetinmelidir.

 

9.  Hatalı davranan kimseleri mazur görmek gerekir.

10.  Cemaati terk etmek ve cemaatten geri kalmak münafıkların hasletlerin­den ve davranışlarından biridir.